18 Σεπτεμβρίου 2014
Στις 17 Ιουλίου, η FinCEN, υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, εξέδωσε Ανακοίνωση Πορισμάτων και Ανακοίνωση Προτεινόμενων Κανονισμών ενάντια στην Τράπεζα FBME. Οι ανακοινώσεις δίνουν τη δυνατότητα απάντησης μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου. Δόθηκαν εντολές σε διεθνείς νομικούς συμβούλους να συνεργαστούν με τη FinCEN, οι οποίοι διόρισαν εγκληματολογικούς λογιστές για να διενεργήσουν μια ενδελεχή και ανεξάρτητη έρευνα της Τράπεζας FBME, των πολιτικών και διαδικασιών της, ειδικότερα σε σχέση με πρακτικές καταπολέμησης ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ειδικότερα σε σχέση με το Τέταρτο Προσχέδιο Οδηγίας Καταπολέμησης Ξεπλύματος Χρήματος.
Στις 11 μ.μ. την 21η Ιουλίου, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ανακοίνωσε ότι έθετε το υποκατάστημα της Τράπεζας FBME στην Κύπρο – μια υγιή τράπεζα με υψηλή ρευστότητα – κάτω από Διάταγμα Εξυγίανσης, το οποίο σχεδιάστηκε για αφερέγγυα ιδρύματα. Αυτό έγινε χωρίς συντονισμό με την Τράπεζα της Τανζανίας, τον Επόπτη των Κεντρικών Γραφείων της Τράπεζας. Ως αποτέλεσμα, οι αρχές στην Τανζανία διόρισαν Νόμιμο Διαχειριστή για να διευθύνει τις εργασίες των κεντρικών γραφείων της FBME, των υποκαταστημάτων της στην Τανζανία και να επιβλέπει το υποκατάστημα στην Κύπρο. Όλες οι προσπάθειες που έγιναν από το Νόμιμο Διαχειριστή στο Νταρ Ες Σαλαάμ να δουλέψει στενά με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου απέβησαν άκαρπες ένεκα της άρνησης συνεργασίας από τις Κυπριακές αρχές.
Στις 22 Ιουλίου η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, διόρισε τον Ντίνο Χριστοφίδη ως Διαχειριστή του υποκαταστήματος στην Κύπρο, ο οποίος ανακοίνωσε ότι πρόθεσή του ήταν η πώληση του υποκαταστήματος, πάλι χωρίς να έχει ενημερώσει το Νόμιμο Διαχειριστή ή τους ιδιοκτήτες της FBME. Ο κ. Χριστοφίδης σχετιζόταν με μια Σουηδική χρηματοοικονομική εταιρεία η οποία είχε ανακοινώσει την πρόθεσή της να αποκτήσει τραπεζική άδεια στην Κύπρο. Προφανώς γνωρίζοντας τη σοβαρή σύγκρουση συμφερόντων, ο κ. Χριστοφίδης παραιτήθηκε από τη θέση του σε αυτή την εταιρεία με επιστολή παραίτησης που έστειλε στις 31 Ιουλίου με αναδρομική ισχύ 28 Ιουλίου.
Ο κ. Χριστοφίδης, ουδέποτε προσπάθησε να συντονίσει μια πώληση με τους ιδιοκτήτες της FBME, οι οποίοι, ως εκ τούτου ξεκίνησαν μια νομική εκστρατεία ενάντια σε αυτό που οι ίδιοι περιέγραψαν ως «εχθρική εξαγορά». Αναλυτές περιγράφουν την ενέργεια της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ως «απαλλοτρίωση» και έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση τα κίνητρα και τις πρακτικές των Κυπριακών αρχών.
Στις 30 Ιουλίου διεθνείς δικηγόροι και ειδικοί εγκληματολογικοί λογιστές κατέφθασαν στην Κύπρο για να διενεργήσουν έρευνα στις εργασίες της FBME, ως μέρος του διορισμού τους για την υπόθεση FinCEN. Aρχικά ο Διαχειριστής, κ. Χριστοφίδης απαγόρευσε την είσοδό τους στα γραφεία της FBME χωρίς καμία εξήγηση, κάτι που αργότερα ανατράπηκε μετά από συμβουλή του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου.
Οι εργασίες στο κυπριακό υποκατάστημα της FBME αναστάληκαν στις 23, 24, 25 και 28 Ιουλίου, στο πλαίσιο των μέτρων Εξυγίανσης. Μετέπειτα το υποκατάστημα άνοιξε, ως ήταν υποχρεωτικό σύμφωνα με το Κυπριακό δίκαιο, αλλά ο Διαχειριστής αρνούνταν εκτέλεση πράξεων. Συνεπώς, στην ουσία το υποκατάστημα παρέμεινε κλειστό, σε αντίθεση με το πνεύμα και γράμμα του νόμου. Ο Διαχειριστής ισχυρίστηκε ότι ο λόγος ήταν η έλλειψη ανταποκριτριών τραπεζών, παρά το ότι είχε ενημερωθεί από διευθυντές για την ύπαρξη συνεργάσιμων ανταποκριτριών τραπεζών.
Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί έγκριση από τον Διαχειριστή για έκδοση γραπτών ανακοινώσεων, ούτως ώστε να μάθει το κοινό τι συνέβαινε, το μόνο που επέτρεψε ήταν αόριστα προφορικά σχόλια. Γνωρίζοντας πόση ζημιά προκαλείτο στην Τράπεζα και στους καταθέτες από την έλλειψη ενημέρωσης, οι μέτοχοι της FBME ξεκίνησαν τη δική τους ενημερωτική εκστρατεία.
Χωρίς πρόσβασή στα χρήματά της για να πληρώσει τους εμπορευόμενους, η FBME Card Services, ανέστειλε τις εργασίες της στις 7 Αυγούστου. Παρά τις παραινέσεις στο Διαχειριστή να αποδεσμεύσει χρήματα για να λειτουργήσει η FBME Card Services, ο Διαχειριστής απόρριψε όλα τα αιτήματα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη δουλειά τους 72 πρόσωπα από την εταιρεία.
Στις 18 Αυγούστου, ο Διαχειριστής έδωσε εντολές σε ανταποκρίτριες τράπεζες που κρατούσαν καταθέσεις της FBME να μεταφέρουν τα χρήματα αυτά σε ένα λογαριασμό στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. Αυτή η κίνηση αποτράπηκε από το Νόμιμο Διαχειριστή στην Τανζανία, ο οποίος διέταξε το κλείσιμο όλων των γραμμών SWIFT. Ο Διαχειριστής στη Λευκωσία δεν έδωσε εξηγήσεις για την ενέργειά του, ενώ είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ήδη κατέχει πάνω από 100 εκατομμύρια Ευρώ καταθέσεων της FBME.
Την 1η Σεπτεμβρίου, ο Διαχειριστής ανακοίνωσε ότι ορισμένοι καταθέτες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση στα χρήματά τους στην Κύπρο για ποσά μέχρι ΕΥΡ 10.000 ημερησίως, ενώ για άλλους πελάτες οι καταθέσεις παρέμειναν παγωμένες. Αυτοί στους οποίους επιτράπηκε η πρόσβαση έπρεπε να λάβουν επιταγή από την FBME και να ανοίξουν λογαριασμό με την Τράπεζα Κύπρου. Αυτό το ημίμετρο, μάλλον αποτέλεσμα της κατάκρισης που δεχόταν η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, εξακολουθούσε να αποκλείει πρόσβαση στα λεφτά τους για καταθέτες εκτός Κύπρου και για αυτούς των οποίων οι λογαριασμοί παγώθηκαν, παρόλο που ανήκουν στην ίδια κατηγορία καταθετών.
Ενοχλημένος από την κατάκριση που δεχόταν για τις ενέργειές του, ο Διαχειριστής απείλησε φραστικά υπαλλήλους της FBME, συμπεριλαμβανομένης της κατακράτησης πληρωμών και μισθών. Υπάρχουν επίσης αποδείξεις για το ότι οι ενέργειες του Διαχειριστή επέφεραν ζημιά στην φήμη της Κύπρου ως επιχειρηματικό κέντρο.
Στις 5 Σεπτεμβρίου, η ιστοσελίδα των μετόχων fbmeltd.com δέχθηκε επίθεση και «έπεσε», προφανώς εξαιτίας μιας μαζικής και στοχευόμενης άρνησης εξυπηρέτησης. Μέσα σε 24 ώρες η σελίδα ανακτήθηκε και μεταφέρθηκε εκτός Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στις 15 Σεπτεμβρίου, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας ανάβαλε την ακρόαση για την παύση της προτεινόμενης πώλησης του κυπριακού υποκαταστήματος της FBME, λόγω καθυστέρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας να υποβάλει την θέση της. Η νέα ημερομηνία είναι στις 29 Σεπτεμβρίου.
Η έκθεση εγκληματολογικής λογιστικής έρευνας ετοιμάζεται για υποβολή στη FinCEN.
